Czym jest tlenoterapia?
To jedna z metod leczenia, która jest często stosowana u osób przewlekle chorych. Jej stosowanie często wpływa nie tylko na długość życia osób chorych na układ oddechowy, ale także na jakość.
Z powodzeniem z tlenoterapii można korzystać także w warunkach domowych, pod warunkiem posiadania odpowiedniego źródła tlenu.
Z tlenoterapii korzysta się od lat w sytuacjach zagrożenia życia pacjenta. Jest wykorzystywana głównie do leczenia chorób układu oddechowego, a także u osób u których doszło do skrajnego niedotlenienia tkanek. Zdarza się, że stosuje się ją u osób bardzo otyłych , aby wspomagać oddychanie podczas poruszania się lub nawet podczas snu.
Warto wziąć pod uwagę fakt, że tlenoterapii nie należy rozpoczynać na własną rękę, osoba chora musi zostać zakwalifikowana do leczenia tlenem przez lekarza prowadzącego.
Jakie trzeba spełnić warunki, żeby zakwalifikować się do tlenoterapii?
Podstawą zakwalifikowania chorego do tlenoterapii jest wykonanie gazometrii. Jest to badanie krwi, podczas którego choremu pobiera się krew bezpośrednio z tętnicy, co pozwala oszacować wydolność oddechową pacjenta. Wynik gazometrii jest bardzo istotny , wskazuje na poziom tlenu w organizmie pacjenta. To właśnie często wynik tego badania kwalifikuje chorego do tlenoterapii. Gazometrię można wykonać także z płatka ucha lub opuszka palca, jednak te wyniki nie zawsze są adekwatne do rzeczywistości. Co ważne, badanie powinno się odbywać w spoczynku, aby było miarodajne.
Najważniejszymi parametrami, na które należy zwrócić uwagę to wartość PH oraz ciśnienie parcjalne tlenu. Jeśli PH mamy poniżej normy, może to być sygnałem, że mamy do czynienia z kwasicą, a jeśli połączymy ją z niskim poziomem parcjalnym tlenu, może to świadczyć o ciężkiej niewydolności oddechowej.
Wartość tlenowa powinna być na poziomie 60mmHg. Taki stan określany jest mianem hipoksemii i jest zdecydowanym wskazaniem do stałej podaży tlenu.
Jeśli chory został zakwalifikowany do tlenoterapii, przebieg tego procesu ustala lekarz prowadzący. Jego wartość wyraża się w litrach/minutę, a sposób wdrożenia ustala się zgodnie z pacjentem.
Jak rozpoznać hipoksemię?
Pomimo tego, że najważniejszym czynnikiem jest wynik badania gazometrycznego, ciężko nie zauważyć swoistych objawów ciężkiej niewydolności oddechowej. Do najbardziej oczywistych zaliczymy problemy chorego z oddychaniem, sinicę, duszność, bladość skóry. Chory może być nadmiernie pobudzony lub przeciwnie – nieprzytomny.
Jeśli kontakt z pacjentem jest utrudniony lub wręcz całkiem niemożliwy, wybiera się najbardziej dogodny dla niego sposób podawania tlenu. Często podaż odbywa metodą czynną się poprzez intubację lub maskę krtaniową. Jest to metoda, która pozwala na podanie tlenu bezpośrednio do tkanek. Metoda bierna wykorzystuje wąsy lub maski tlenowe. Jest stosowana u chorych, u których nie jest wymagane wysokie podawanie tlenu w celu ratowania życia, a jedynie w celu poprawienia samopoczucia.
Czy tlenoterapię można stosować tylko w szpitalu?
Tlenoterapię można stosować zarówno w szpitalu, jak i w domu. Wszystko zależy od stanu pacjenta i zaleceń lekarza. Oczywiście tlenoterapia w szpitalu i w domu różni się sposobem podawania tlenu.
Na oddziałach szpitalnych tlen podaje się za pomocą specjalnych instalacji, a odpowiednią mieszankę oddechową ustala lekarz, na podstawie wyników gazometrii. W sytuacjach skrajnych chorego leczy się w komorach hiperbarycznych.
W warunkach domowych chory ma dwie możliwości. Może wybrać albo koncentrator tlenu, albo butlę ze sprzężonym tlenem, w zależności od indywidualnych preferencji i możliwości.
Skutki uboczne tlenoterapii
Pacjent, u którego zastosowano tlenoterapię jest podatny na infekcje górnych dróg oddechowych, w dużej mierze na stany zapalne płuc i oskrzeli. Należy pamiętać, że ciągła i i zbyt natarczywa tlenoterapia może prowadzić do zmian w układzie krążenia i mózgu.